Theo Báo cáo Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới năm 2025 của Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF), Việt Nam tiếp tục bị xếp gần cuối đáy bảng, hạng 173 trên 180 quốc gia, một vị trí không thay đổi trong suốt gần một thập kỷ qua. Đây không chỉ là con số thống kê khô khan, mà là bản cáo trạng rõ ràng đối với chính sách bóp nghẹt thông tin của chính quyền độc tài Cộng Sản, đặc biệt trong thời kỳ Tô Lâm, người đã từ Bộ trưởng Công an (2016) vươn lên đến vị trí Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay.
Kể từ khi Tô Lâm nắm bộ máy an ninh, ít nhất 70 nhà báo độc lập, blogger và những người đưa tin đã bị bắt giữ và kết án. Họ bị truy tố bằng những điều luật mơ hồ như “tuyên truyền chống nhà nước” (Điều 117) hay “lợi dụng các quyền tự do dân chủ” (Điều 331), những công cụ pháp lý được nhà nước dùng để dập tắt bất kỳ tiếng nói phản biện nào, dù ôn hòa nhất. Trong mắt nhà cầm quyền, một bài viết phơi bày tham nhũng địa phương, một dòng trạng thái chất vấn chính sách, hay một video phỏng vấn người dân mất đất… đều có thể bị quy chụp là “đe dọa an ninh quốc gia”. Khi không ai được phép đưa tin ngoài truyền thông quốc doanh nhà nước, thì sự thật trở thành kẻ thù nguy hiểm nhất đối với chế độ độc tài độc đảng.
Dưới thời Tô Lâm, bộ máy công an không chỉ là cánh tay đàn áp, mà còn là người dựng cột cờ cho hệ thống tuyên truyền chính trị. Cảnh sát mạng, lực lượng dư luận viên, các chiến dịch “định hướng dư luận”, tất cả được tổ chức bài bản để kiểm soát tuyệt đối không gian thông tin, kể cả trên mạng xã hội. Chính vì thế, Việt Nam ngày nay không chỉ là một quốc gia độc tài về chính trị, mà còn là một nhà tù kín đáo cho quyền tự do ngôn luận. Như vậy, tự do báo chí ở Việt Nam là tự do… chọn nhà tù khi viết sự thật. Vì từ ngày Tô Lâm nắm Bộ Công an tới giờ, nhà báo vào trại tù nhiều hơn tin thật trên báo Đảng và tuy xếp hạng 173/180 thế giới nhưng vẫn thấy “báo chí cách mạng là vũ khí tư tưởng”!
Tự do ngôn luận phiên bản Tô Lâm là được quyền nói, nhưng chỉ được nói những gì Đảng cho phép. Nói sai thì gọi là “tuyên truyền chống phá” nhà nước. Nói đúng nhưng không đúng lúc thì thành “lợi dụng dân chủ”. Mà im lặng cũng có thể bị quy chụp là “thiếu tinh thần cảnh giác cách mạng”. Vì thế tự do ngôn luận dưới “triều đại” Tô Lâm thì bút chì cũng sẽ gãy. Nhà báo bị còng. Sự thật bị giam lỏng. Đương nhiên tin tức thì chỉ còn mỗi… bản tin từ công an.
Lão Thất
