Ngày 7/12, trên trang Facebook cá nhân của nhạc sĩ Nguyễn Tuấn Khanh có một status, nhắc lại một kỷ niệm với nhà báo Huy Đức.
Tác giả nhắc lại, năm 2012, bộ sách gây chấn động Bên Thắng Cuộc ra mắt. Không chỉ người Việt mà cả giới nghiên cứu nước ngoài cũng xôn xao, về những tư liệu giá trị được bày ra trong bộ sách này.
Nhiều người lúc đó đoán già đoán non rằng, nếu Huy Đức đi từ Mỹ về, thì sẽ sớm muộn gì cũng bị bắt, bởi sức tác động của bộ Bên Thắng Cuộc lúc đó đang lan khắp mọi nơi.
Nhưng rồi Huy Đức vẫn quyết định về Việt Nam. Một quyết định được coi là nhiều cảm tính hơn lý trí, bởi vì chính Huy Đức lúc đó cũng không đoán được điều gì sẽ xảy đến với mình, nếu về nước.
Tác giả kể lại một cuộc gặp gỡ với nhà báo Huy Đức, tại miền Nam Cali, trước khi nhà báo về Việt Nam. Trong cuộc trò chuyện, tác giả đã đưa ra giả định với nhà báo rằng:
“Cuốn sách của anh đang có tiếng vang lớn, xác suất bắt giữ về sách thì khó, nhưng về lâu dài, dù anh không gây hại thì anh có thể là nằm trong tầm ngắm của phương thức hạ uy tín, để anh mất uy tín cùng với những gì anh viết ra.”
Huy Đức không nói gì, chỉ trầm ngâm gật gù.
Lúc đó, để bớt căng thẳng, tác giả kể cho Huy Đức nghe một câu chuyện hài thời bao cấp.
Chuyện là, vào những năm tháng khó khăn, bữa ăn thiếu thốn, nhưng mọi thứ thì phải quyết tâm làm cho bằng được, với tinh thần cao ngất trời. Ở một nơi xa xôi hẻo lánh, chợt có tin chỉ huy cấp cao đến để thị sát, tất thảy đều xôn xao, vừa mừng vừa lo.
Nỗi lo lớn nhất lúc đó là không có gì để tiếp đãi chỉ huy. Mọi người quyết định hy sinh con bồ câu đưa thư, để lấy chút thịt làm bữa cho chỉ huy.
Bữa tiệc đón tiếp diễn ra trang trọng, với những phát biểu và tràng vỗ tay nồng ấm, nhưng đến phần ăn uống thì hơi ngượng nghịu, vì chỉ có nhúm thịt bồ câu nhỏ xíu, còn lại toàn là rau.
Đột nhiên mưa to, sét đánh một tiếng lớn, đèn đuốc tắt ngóm. Trong tích tắc của bóng đêm, chợt nghe tiếng loảng xoảng bất thường, rồi một tiếng hét to đau đớn.
Khi đèn bật trở lại thì thấy, tay chỉ huy cấp cao đang nắm chặt trọn con chim bồ câu, còn trên bàn tay thì tua tủa những chiếc nĩa đang đâm ngập vào. Liếc nhanh trên bàn, thì thấy, tất cả mọi người đều mất nĩa, duy nhất có một thành viên vẫn còn nĩa và đang nghiêm nghị nhìn mọi người.
Sau bữa ăn đó, vị chỉ huy triệu tập một cuộc gặp với tất cả những người có mặt trên bàn ăn, trừ người không mất nĩa.
Vị chỉ huy yêu cầu mọi người hãy cùng tìm báo cáo một lý do nào đó, để hạ mức hạnh kiểm của thành viên duy nhất còn nĩa trên bàn.
Những người được triệu tập đến đều sững sờ, có người hỏi lý do, vì “thật ra hắn đâu có lỗi lầm gì?”.
Viên chỉ huy cười nhạt, nhỏ giọng bí mật: “ngu lắm, vì tất cả chúng ta đều tham như nhau. Còn nó không tham, thì tương lai nó sẽ trở thành kẻ thù của chúng ta, nhìn xa trông rộng, tránh hậu họa là những lúc như thế này”.
Tác giả cho biết, không có lời kể nào thêm về số phận của người tham gia bữa tiệc mà không động đậy. Mà sách xưa của người Tàu cũng từng nói về chuyện này, “không làm gì cũng chưa chắc là đời đã yên”, với cuộc đời đầy bất trắc này.
Tác giả cảm thán, chợt nhớ một kỷ niệm với Huy Đức, mà đến nay, việc bắt giữ và điều tra anh đã hơn 6 tháng. Không biết rồi Huy Đức sẽ như thế nào nhỉ? Bên Thắng Cuộc liệu có nằm trong nội dung khởi tố hay không?
Tác giả kể lại chuyện, cũng nhân việc sư Minh Tuệ vô can trên đường, đột nhiên bị một lũ nặc nô chụp cho đủ loại nón gông, mũ xiềng. Quả thật là cám cảnh, đúng là không làm gì cũng chưa chắc đời đã được yên.
Quang Minh – thoibao.de
