Chỉ còn chưa đầy 5 tháng nữa, Đại hội Đảng lần thứ XIV của Đảng sẽ diễn ra, và việc quyết định ai sẽ là Tổng Bí thư để chèo lái đất nước trong nhiệm kỳ tiếp theo đã được hết sức quan tâm.
Trong bối cảnh có nhiều chuyển động nội bộ khá bất thường, và khi các phe phái trong nội bộ của đảng đang dồn sức để tranh thủ tạo ảnh hưởng cao nhất cho mình.
Theo giới quan sát, cái tên của đương kim Thủ tướng Phạm Minh Chính đang nổi lên như một lựa chọn sáng giá. Giới quan sát quốc tế đã đặt câu hỏi: Liệu ông Phạm Minh Chính có thể trở thành Tổng Bí thư của Đại hội Đảng sắp tới hay không?
Trong hệ thống chính trị Việt Nam, Thủ tướng là một trong ba chức vụ cao nhất trong “tứ trụ”, vai trò thực tế của Thủ tướng Chính phủ lại có ảnh hưởng sâu rộng đến các lĩnh vực kinh tế, quản trị hành chính và chính sách công.
Thời ông Nguyễn Tấn Dũng, vị trí Thủ tướng từng được xem là quyền lực nhất, thậm chí được đánh giá là lấn át các ban của Đảng.
Do vậy, trong bối cảnh trước Đại hội 14 khi nhiều lãnh đạo cấp cao sẽ nghỉ do quá tuổi, thì một nhân sự với kinh nghiệm, và có uy tín như ông Phạm Minh Chính là điều không thể bỏ qua.
Theo Giáo sư Zachary Abuza từ Hoa Kỳ nhận xét rằng, sự thay đổi liên tục các lãnh đạo hàng đầu của Đảng CSVN đã làm dấy lên lo ngại từ giới đầu tư nước ngoài về tính ổn định chính trị.
Vì vậy, việc loại bỏ một nhân tố như Thủ tướng Phạm Minh Chính rất có thể khiến chính quyền Việt Nam phải trả giá đắt về lĩnh vực kinh tế.
Ông Phạm Minh Chính có xuất thân từ ngành Công an nhưng lại nổi bật với vai trò quản lý và kỹ trị, và ông Chính từng giữ chức Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, đã giúp cho ông là người hiểu sâu về cơ cấu nhân sự và cách vận hành quyền lực trong Đảng. Chưa kể đến, ông Phạm Minh Chính còn là Ủy viên Bộ Chính trị từ năm 2016 – sớm hơn cả ông Tô Lâm (2021).
Đáng chú ý, ông Chính luôn duy trì được sự ảnh hưởng đối với phe Quân đội, cũng như các phe nhóm khác ở trong đảng. Theo giới thạo tin ông Chính đang “giữ mình”, không bộc lộ tham vọng quá sớm, nhưng vẫn đang âm thầm dọn đường cho những bước đi đầy “quyết đoán” tiếp theo.
Tuy nhiên, con đường tiến lên đỉnh quyền lực của Thủ tướng Phạm Minh Chính không hề bằng phẳng. Đặc biệt là các trở ngại từ Tổng Bí thư Tô Lâm vốn đang nắm thực quyền với mạng lưới kiểm soát hết sức hùng hậu.
Điều có thể ảnh hưởng đến sự hậu thuẫn của các phe cánh khác trong nội bộ Đảng được cho là đang dồn cho Thủ tướng Chính.
Một kịch bản đáng chú ý đang được giới quan sát quốc tế nhắc đến, đó là kế hoạch “chuyển tiếp” quyền lực tạm thời. Theo đó, ông Tô Lâm sẽ tiếp tục đảm nhiệm vai trò Tổng Bí thư thêm một vài năm đầu của nhiệm kỳ Đại hội XIV.
Sau đó, ông Tô Lâm sẽ rút lui để nhường lại cho ông Phạm Minh Chính, và đây được xem là giải pháp “trung dung” trong lúc không có phe cánh nào chiếm ưu thế tuyệt đối. Kể cả phe Công An của ông Tô Lâm.
Kịch bản này được đánh giá là có thể giảm thiểu xung đột nội bộ, đảm bảo sự ổn định vĩ mô. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn rủi ro lớn, là liệu ông Tô Lâm có sẵn sàng rút lui?
Câu trả lời nằm ở sự đồng thuận Ban Chấp hành Trung ương và ý chí cá nhân của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Nếu không tìm được ứng viên Tổng Bí thư có thể dung hòa, thì nhân tố Phạm Minh Chính hoàn toàn có thể là lựa chọn ít gây tranh cãi nhất. Nhưng nếu ông Tô Lâm quyết tâm giữ ghế trọn nhiệm kỳ, thì cánh cửa với ông Chính sẽ hẹp đi đáng kể.
Trong bối cảnh chính trường biến động như hiện nay, mọi kịch bản đều cần được tính toán kỹ lưỡng. Một bước đi sai có thể không chỉ làm đổ vỡ cân bằng quyền lực, mà còn ảnh hưởng đến sự ổn định quốc gia trong nhiều năm tới.
Trà My – Thoibao.de
